Psychoterapia a leki

Psychoterapia czy tabletka

We współczesnym świecie trudno uwierzyć, że nie wystarczy wziąć tabletki, by pozbyć się wszystkich swoich obaw i smutków. Śp. profesor Jerzy Vetulani wierzył, że w ciągu 50 lat będziemy dysponować tabletkami na każdą niepożądaną zmianę psychologiczną[14]. Ten dzień jednak jeszcze nie nastąpił, a współczesna farmakoterapia ma swoje blaski i cienie. Psychoterapia natomiast jest formą pomocy coraz częściej rekomendowaną.

Leki czasem są niezbędne

Wiadomo, że dostępne są leki zmniejszające objawy różnych trudności psychologicznych - działają w różny sposób i mają różne, mniejsze lub większe, objawy uboczne[1,2,3,4,5]. Czasami wzięcie leku jest koniecznością[11] i korzyści są duże, a efekty uboczne znikome lub do zniesienia. Czasem psychoterapia jest jedyną metodą mogącą pomóc[9]. Najczęściej jednak mamy do czynienia z sytuacją, gdzie pomoc mogą przynieść obie metody[12]. Zastosowanie jednej, drugiej albo ich połączenia zależy od wielu czynników. Określaniem i wyznaczaniem konkretnych wskazówek zajmują się organizacje czuwające nad zdrowiem publicznym - to one śledzą bieżące doniesienia z badań (NIHS, WHO, APA) i wskazują specjalistom drogę działania.

Decyzja należy do lekarza

Konsultacja z psychiatrą powinna rozwiać wszelkie wątpliwości co do ewentualnego leczenia lekami. Jeśli lekarz podejmie taką decyzje, oznacza to, że w Twoim konkretnym przypadku będą one pomocne. Jednocześnie leki nie wykluczają psychoterapii[7].

Leki i psychoterapia

Przeprowadzono już wiele badań na temat łączenia leków z terapią. W związku z tym, że zajmujemy się tu psychoterapią z kręgu CBT, przedstawione informacje dotyczą wyłącznie tego obszaru. W tym nurcie badań jest bardzo dużo i wiele z nich spełnia te same rygory, co badania dot. farmakoterapii [2,3,4,5,6]. Meta-analizy tych badań pokazują, że psychoterapia CBT stosowana sama jest co najmniej równie skuteczna co leki, a połączenie tych dwóch metod zwiększa efekty leczenia[1,3,4,5,13].

Czasem lepiej bez leków

Jednocześnie w większości zaburzeń lękowych i depresyjnych psychoterapia CBT jest metodą leczenia z wyboru - jest obecnie złotym standardem leczenia wielu zaburzeń [6,7,8,12]. I w przeciwieństwie do leków, nie tylko osłabia objawy, lecz działa na mechanizm, dzięki czemu zmniejsza ryzyko nawrotów[7,8,9].

Literatura

  1. Bandelow, B., Reitt, M., Röver, C., Michaelis, S., Görlich, Y., & Wedekind, D. (2015). Efficacy of treatments for anxiety disorders: a meta-analysis. International Clinical Psychopharmacology, 30(4), 183-192.
  2. Cuijpers, P., van Straten, A., Warmerdam, L., & Andersson, G. (2009). Psychotherapy versus the combination of psychotherapy and pharmacotherapy in the treatment of depression: a meta-analysis. Depression and anxiety, 26(3), 279-288.
  3. Cuijpers, P., Berking, M., Andersson, G., Quigley, L., Kleiboer, A., & Dobson, K. S. (2013). A meta-analysis of cognitive-behavioural therapy for adult depression, alone and in comparison with other treatments. The Canadian Journal of Psychiatry, 58(7), 376-385.
  4. Cuijpers, P., Dekker, J. J. M., Hollon, S. D., & Andersson, G. (2009). Adding psychotherapy to pharmacotherapy in the treatment of depressive disorders in adults: a meta-analysis.
  5. Cuijpers, P., Sijbrandij, M., Koole, S. L., Andersson, G., Beekman, A. T., & Reynolds III, C. F. (2014). Adding psychotherapy to antidepressant medication in depression and anxiety disorders: a meta-analysis. World Psychiatry, 13(1), 56-67.
  6. David, D., Cristea, I., & Hofmann, S. G. (2018). Why cognitive behavioral therapy is the current gold standard of psychotherapy. Frontiers in psychiatry, 9, 4.
  7. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyt.2018.00004/full
  8. DeRubeis, R. J., Siegle, G. J., & Hollon, S. D. (2008). Cognitive therapy versus medication for depression: treatment outcomes and neural mechanisms. Nature Reviews Neuroscience, 9(10), 788.
  9. Hollon, S. D., DeRubeis, R. J., Fawcett, J., Amsterdam, J. D., Shelton, R. C., Zajecka, J., ... & Gallop, R. (2014). Effect of cognitive therapy with antidepressant medications vs antidepressants alone on the rate of recovery in major depressive disorder: a randomized clinical trial. JAMA psychiatry, 71(10), 1157-1164.
  10. Hollon, S. D., DeRubeis, R. J., Shelton, R. C., Amsterdam, J. D., Salomon, R. M., O'Reardon, J. P., ... & Gallop, R. (2005). Prevention of relapse following cognitive therapy vs medications in moderate to severe depression. Archives of general psychiatry, 62(4), 417-422.
  11. Heimberg, R. G. (2002). Cognitive-behavioral therapy for social anxiety disorder: current status and future directions. Biological psychiatry, 51(1), 101-108.
  12. Kocsis, J. H., Gelenberg, A. J., Rothbaum, B. O., Klein, D. N., Trivedi, M. H., Manber, R., ... & Markowitz, J. C. (2009). Cognitive behavioral analysis system of psychotherapy and brief supportive psychotherapy for augmentation of antidepressant nonresponse in chronic depression: the REVAMP Trial. Archives of General Psychiatry, 66(11), 1178-1188.
  13. Parikh, S. V., Segal, Z. V., Grigoriadis, S., Ravindran, A. V., Kennedy, S. H., Lam, R. W., & Patten, S. B. (2009). Canadian Network for Mood and Anxiety Treatments (CANMAT) clinical guidelines for the management of major depressive disorder in adults. II. Psychotherapy alone or in combination with antidepressant medication. Journal of affective disorders, 117, S15-S25.
  14. Steinbrueck, S. M., Maxwell, S. E., & Howard, G. S. (1983). A meta-analysis of psychotherapy and drug therapy in the treatment of unipolar depression with adults. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 51(6), 856.
  15. Vetulani Jerzy [2010] Wykłady "Neurobiologia"(?)

Autor: Aleksandra Szyper - Maciejowska