Opis przypadku
Ania od kilku miesięcy cierpi na bóle w klatce piersiowej, drętwieją jej nogi i często boli ją głowa. Ww. objawy są na tyle niepokojące, że Ania zaczyna przeglądać medyczne strony internetowe, z których wynika, że może być poważnie chora. Coraz częściej jej myśli są skoncentrowane na zdrowiu. Szuka pomocy u specjalistów. Każdego dnia kilkanaście razy dziennie sprawdza swój puls, ciśnienie i skanuje swoje ciało w poszukiwaniu innych objawów. Odwiedza nagminnie lekarzy, którzy jednogłośnie twierdzą, że jest okazem zdrowia. Niestety objawy somatyczne nie ustępują, co powoduje, że Ania nie wierzy lekarzom. Uważa, że jest chora na raka, tylko nikt nie może tego wykryć. Każdego dnia pojawia się lęk o swoje zdrowie. Myśli skupiają się wokół choroby. Taka sytuacja utrzymuje się ponad 8 miesięcy. Ania jest już wycieńczona. Po namowach przyjaciółki umówiła się do psychoterapeuty poznawczo-behawioralnego.
Okazało się, że cierpi na zaburzenie z lękiem o stan zdrowia (hipochondria). Objawy wynikają więc z lęku przed zachorowaniem. Na terapii Ania uczy się, jak myśli wpływają na emocje, objawy z ciała , a w konsekwencji na zachowanie. Często pracuje z myślami, szuka z terapeutą dowodów potwierdzających i podważających myśli wywołujące lęk. Terapia daje jej przekonanie, że myśli nie są faktami. Uczy się też, jak radzić sobie z emocjami i pracuje nad zaprzestaniem ciągłego monitorowania ciała i uważnością. Pomocne są dla niej techniki wizualizacyjne. Pani Ania po kilkunastu spotkaniach czuje się znacznie lepiej, przestała się koncentrować na objawach z ciała, w przypadku, kiedy zaczyna myśleć o chorobie, korzysta z technik, które poznała i które skutecznie redukują lęk. Zaczyna znowu cieszyć się życiem, nie jest już więźniem lęku o zdrowie.
Czym jest zaburzenie z lękiem o stan zdrowia (hipochondryczne)
Kryteria diagnostyczne DSM-5:
- Występują ciągłe myśli o byciu ciężko chorym, albo o zachorowaniu na poważną chorobę.
- Nie występują objawy somatyczne, a jeżeli pojawiają się, to z niewielkim nasileniem. W przypadku, gdy występuje inny stan ogólnomedyczny lub istnieje ryzyko zachorowania (np. choroba genetyczna), myślenie o chorobie może być nadmierne lub nieproporcjonalne.
- Widoczny ciągły niepokój o zdrowie oraz nadmierna czujność związana ze stanem zdrowia.
- Występują przesadne zachowania związane ze stanem zdrowia (ciągłe szukanie objawów choroby na ciele) lub unikanie (np. unikamy lekarzy).
- Od co najmniej 6 miesięcy nieustannie myślimy o chorobie. W czasie tego czasu nazwa choroby, na którą jesteśmy chorzy, może się zmieniać.
- Pochłonięcie myślą o chorobie nie można wyjaśnić żadnym innym zaburzeniem psychicznym (zaburzenie pod postacią somatyczną, zaburzenie paniczne, zaburzenie lękowe - uogólnione, cielesne zaburzenie dysmorficzne, zaburzenie obsesyjno - kompulsyjne lub zaburzenie urojeniowe, typ somatyczny.
Ważne jest określenie, czy zaburzenie występuje :
- z poszukiwaniem pomocy: częste szukanie pomocy medycznej, wizyty u lekarzy, poddawanie się badaniom lekarskim.
- z unikaniem pomocy: rzadkie szukanie pomocy u lekarzy, przeważnie wertowanie medycznych stron internetowych.
Leczenie lęku o zdrowie online
Metodą z wyboru dla lęku o zdrowie jest psychoterapia. Leczenia farmakologiczne nie jest tu wskazane. Za jedną z najbardziej skutecznych terapii uznaje się terapię poznawczo-behawioralną. Tę właśnie metodę proponujemy naszym Klientom. W trakcie terapii omawia się szczegółowo mechanizmy działania zaburzenia i obserwuje się je we własnym życiu. Następnym krokiem są zmiany poznawcze i behawioralne, które pozwolą przełamać destrukcyjne wzorce.
Literatura
- American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.
- Morrison, J. (2016). DSM 5- bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicysty. Tłum Robert Andruszko. Kraków; Wydawnictwo UJ.
- Butcher, J. N., Hooley, J. M., Mineka, S. (2017). Psychologia Zaburzeń. DSM - 5. Sopot; Wydawnictwo GWP.
- Wells, A. (2010). Terapia poznawcza zaburzeń lękowych. Tłum. Robert Andruszko, Kraków: WUJ